Otolog Mitokondriyal Transferi ya da replasmanı, kişinin kendi mitokondrilerini kullanarak gerçekleştirilen bir tıbbi işlemdir. Mitokondriler, vücudumuzdaki hücrelerin enerji üretimi ve metabolik fonksiyonlar açısından kritik öneme sahip organellerdir. Bu prosedür, kişinin kendi hücrelerinden elde edilen mitokondrilerin özellikle yumurta hücrelerine transfer edildiği bir işlemi içerir.

Bu yöntem, özellikle gebe kalmak isteyen veya yumurta hücreleri erken yaşlanan bireyler için uygundur. Otolog Mitokondri Nakli, donör yumurtası kullanma yerine, kişinin kendi yumurtalık dokusundan elde edilen mitokondrilerin transferi yoluyla gerçekleştirilir.

Mitokondri Nedir?

Mitokondriler, hücrelerimizde bulunan ve enerji üretimi ile metabolik fonksiyonların gerçekleştirildiği organel olarak bilinirler. Hücrenin “enerji santrali” olarak adlandırılan mitokondriler, karmaşık biyokimyasal reaksiyonlarla adenosin trifosfat (ATP) adı verilen enerji moleküllerini sentezlerler.

Mitokondriler, çoğu hücrede bulunurken, bazı hücrelerde daha yoğun bir şekilde mevcuttur. Örneğin, enerji ihtiyacı yüksek olan hücreler, kas hücreleri ve karaciğer hücreleri gibi, daha fazla mitokondri içerirler. Mitokondriler, ATP üretimini oksidatif fosforilasyon adı verilen bir süreçle gerçekleştirirler.

Tek hücreler arasında, mitokondriler kendi DNA’larına (mitokondriyal DNA veya mtDNA) sahip olan tek organel olarak öne çıkar. Bu DNA, anneden çocuğa aktarılır ve mitokondrilerin bağımsız olarak çoğalabilmesini sağlar. Mitokondriyal DNA, mitokondriyal hastalıkların teşhisinde ve araştırılmasında kritik bir rol oynar.

Mitokondrilerin enerji üretiminin yanı sıra, hücre içi kalsiyum dengesini düzenleme, hücresel sinyal iletimine katkıda bulunma ve programlanmış hücre ölümü (apoptozis) kontrolü gibi diğer birçok görevi de vardır.

Organel Nedir?

Organel, hücrelerin içinde bulunan ve özgül işlevleri yerine getiren yapısal birimlerdir. Hücreler, canlı organizmaların temel yapı taşlarıdır ve çeşitli organel adı verilen yapılar, hücrenin işlevlerini gerçekleştirmesine yardımcı olurlar.

Hücrenin farklı organel ve yapılarının bir araya gelmesiyle, hücre içindeki çeşitli süreçler yürütülür. Her bir organel, özel bir görevi yerine getirir ve hücrenin hayati işlevlerine katkı sağlar. Organel, hücre içinde farklı bölmeler ve zarlarla sınırlanmış olabilir.

Örneğin, mitokondri, hücre enerjisi üretiminden sorumlu bir organel olarak bilinir. Endoplazmik retikulum, hücre içinde protein sentezi ve taşınmasıyla ilgili işlemleri koordine eder. Golgi aygıtı, proteinlerin işlenmesi, paketlenmesi ve hücre içindeki diğer bölgelere taşınmasıyla ilgilenir. Nükleus ise hücrenin genetik materyalini (DNA) içerir ve hücrenin yönetici merkezi olarak işlev görür.

Allogeneik ile Otolog Mitokondriyal Transfer Farkı Nedir?

Allogeneik Mitokondriyal Transfer, sağlıklı bir kişiden alınan mitokondrilerin tedavi gören hastaya aktarılmasıdır. Mitokondri naklinde donörün DNA’sını taşındığı için bağış yapan kişinin DNA’sı tedavi gören hastaya taşınır. Özellikle tüp bebek tedavisi gören kişinin yumurtasına başka bir kişinin DNA’sı bulaşır ve sperm ile döllenmesinin ardından ortaya çıkan embriyoda üç kişinin kalıntılarına rastlanır.

Otolog Mitokondriyal Transfer ise tedavi gören kişinin kendi sağlıklı mitokondrilerinden alınan örneklerin yine kendisine nakli ile gerçekleşir. Bu yöntemde kişi başka bir DNA’yı vücuduna almaz. Dolayısıyla doku uyumu ve bağışıklık tepkisi sorunları en aza indirilir.

Mitokondriyal Transfer Yasal mı?

Mitokondriyal Transfer her ülkede yasal değildir. Özellikle Türkiye’de Allogeneik tür kesinlikle yasaktır. Bunun nedeni ise, laboratuvar ortamında geliştirilen embriyoda üç kişinin de DNA’larına rastlanacak olmasıdır. Otolog Mitokondriyal Transfer ise kişinin kendi vücudundan alınan bir şeyi tekrar kendisine veriliyor olmasından dolayı yasaldır.

Mitokondriyal Transfer Haram mı?

Allogeneik Mitokondriyal Transfer, İslam inanışına göre haramdır diyebiliriz. Bunun nedeni yukarıda da söylediğimiz gibi çiftlerin dışında başka birinin daha izlerini taşıyacak olmasıdır. Bu oluşum dinen caiz değildir ve bu sebeplerden dolayı da Türkiye’de yasaklanmıştır. Otolog yönteminde ise dinen bir mahsur görülmemektedir ve uygulama yasak değildir.

Tavsiye: Tüp bebek hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak isterseniz buraya tıklayarak diğer yazılarımıza bakabilirsiniz.

Kaynak: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9221194/